İnsanlığın Geleceği Açısından Sekülerleşme ve Din

Ayrıntılar

Gösterim: 3575

Bu tebliğ, sekülerleşmenin geçmişini ve geleceğini sorgulamayı amaçlamaktadır. Bizim tespitlerimize göre sekülerleşme, insanlığın yaşadığı gelişme ve zihinsel açılım süreçlerine bağlı olarak ortaya çıkan bir sonuçtur. Adı sekülerleşme olmasa bile, omurgasını bilimin ve bilimsel zihniyetin oluşturduğu sekülerleşme doğrultusundaki açılımlar, insanlığın ortak tecrübesini bünyesinde barındıran, tarihsel akış içinde farklı tezahürleri olan oluşumlardır. Bu sebepten, “sekülarizm” kavramının kullanılması, her ne kadar anakronizm çağrıştırsa da, bu risk göze alınarak sekülerleşme ile ilgili süreçlerin tartışılması ve imkanlar nisbetinde aydınlatılması hedef alınmıştır.

Sekülarizmin her ne sebeple olursa olsun, meşrulaştırılması gibi bir kaygımızın olmadığının belirtilmesinde fayda vardır. Bu tebliğde esas aldığımız temel varsayım, başta bilim, laiklik ve demokrasi olmak üzere insanlığın bütününü ilgilendiren değerlerin bütün insanlığın tecrübesini ve katkısını bünyesinde barındırdığı tespitidir. Bu tür yüksek evrensel değerlerin herhangi bir topluma, ya da herhangi bir zaman kesitine ve makana hasredilmesi, hem bu değerlerin doğru anlaşılmasını, hem de bütün insanlığın yararına olacak şekilde geliştirilmesini engellemektedir.

İnsanlığın hayati önem taşıyan birtakım sorunlarla yüz yüze bulunduğu her türlü tartışmanın ötesindedir. İçinde yaşadığımız dünyayı bir gemiye benzetirsek, insanlar muhtelif sebeplerle, bilerek ya da bilmeyerek bu geminin dibini delmeye çalışmaktadırlar. Dünyanın yaşanılabilir bir yer olarak korunması gerektiği, pek az insanın aklının ucundan geçmektedir. Küresel ısınmayı, “dünyanın insanı üzerinden atma refleksi” olarak yorumlayanlar pek de haksız sayılmazlar. Bilinçsiz tüketim, çevre kirliliği, bırakın dünyayı, insanoğlunun ulaşabildiği her yeri bir tür çöplüğe çevirdiğini açıkça ortaya koymaktadır. Yörüngesinden çıkan uydular, başımıza bela olmaya başlamıştır.

Devamını oku...

Kimlik ve Kimlik-Teoloji İlişkisi Bağlamında Alevi-Bektaşi Kimlik Tartışmaları

Ayrıntılar

Gösterim: 6042

Kimlik, en temelde insanın biricik, özgün, özgür, birtakım yaratıcı yetilerle donatılmış bir varlık olduğunun farkında olma hadisesidir. İnsan kendi varlığının farkındadır. Çevresinde olup bitenlerin farkındadır; onları anlamaya, anlamlandırmaya, açıklamaya ve kontrol etmeye çalışır. İnsan toplumsal bir varlıktır; hayatını toplum içinde sürdürürken, kimliğini de toplum içinde keşfeder ve inşa etmeye çalışır. Bu durum, kimliğin, özü itibariyle “insanın ne olduğu”, “nasıl tanındığı” soruları ile anlaşılabileceğini düşündürmektedir.

“Benim kimliğim seçtiğim, istediğim ya da rıza gösterdiğim şeylerden çok ne olduğum ve nasıl tanındığımdır. Seçme, isteme ve rıza gösterme yoğun benlikten doğarlar. Bu yoğunluk olmadan, bu edimler olmaz; bu edimlerin benim olduğu ancak bu yoğunluk sayesinde anlaşılır. Aynı şekilde, bizim kimliğimiz de olduğumuz şey ve yola çıktığımız temeldir”. (Connally, 1996, 92).

Devamını oku...

Hacı Bektaş Velî’nin Din Anlayışındaki Evrensel Boyut ve Bazı Düşünceler

Ayrıntılar

Gösterim: 6353

İnsan, kendi varlığının farkında olan, kendini gerçekleştirmek -inşâ etmek- üzere bu dünyada bulunan, çevresini “dünya” haline getirerek kültür ve uygarlıklar yaratan bir varlıktır. Insan ile onun ürünü olan kültür arasında çift yönlü bir etkileşim vardır. İnsan kültürü yaratır; kültür de bir anlamda insanı... Her insan, tek bir varlıktır; birbirinin tıpa tıp aynısı olan iki insandan sözetmek mümkün değildir.

Bu durum, insanoğlunun birey ve toplum olarak ürettiği her şeyin, bütün düşünce ve fiillerin özgün olması sonucunu doğurmaktadır. Tarihte gerçekleşen her olay özgündür ve o dönem koşulları içinde ancak “anlaşılabilir”; doğal bir olgu gibi açıklanamaz.

“Anlama” ve “açıklama” kavramları, 19. asırda, teknolojik başarıların da etkisiyle hayatın, hatta varlık alanının bütününde egemenlik iddiasında olan “Positivistler”in, bilim adına sergiledikleri, Marksizm’le en ileri noktayı yakalayan determinizm ve fatalizm kokan tavırları karşısında, insanla ilgili gerçekliğin, yine insandan kalkarak “başka bilim”le “anlaşılması” gerektiğini ileri süren bazı filozoflar tarafından yeni bir metot arayışı sürecinde kullanılmışlardır. 19. asırda ve 20. asrın ilk yarısında, insanlık için yeni bir ufuk demek olan bu “başka bilim” ve yeni metodoloji arayışının, teknolojik gelişmelerin kamaştırdığı gözler tarafından yeterince farkedildiğini ve öneminin anlaşıldığını söyleyebilmek pek mümkün değildir. Ancak, bugün gelinen noktada, artık, “insanın dünyaya bakış açısının radikal olarak değişmesi” gerektiğini söyleyen etkili ve yetkili isimler vardır.

Devamını oku...